काठमाडौँ । नुवाकोटका कपिल पाण्डे पाकिस्तानको बहुद्दिन जाकारिया विश्वविद्यालयमा तीन वर्षदेखि डाक्टर अफ फार्मेसी पढीरहनु भएको छ । कोरोनाको सङ्क्रमणको कारण उहाँको विश्वविद्यालय अहिले बन्द छ ।
विश्व विद्यालयको छात्रवासमा उहाँसहित जम्मा ७ जना मात्रै बाहिर देशका विद्यार्थी छन् ।
‘ज्यान पाकिस्तानमा, मन भने नेपालमा छ ।’ पाण्डे भन्नुहुन्छ, ‘२४ दिन भइसक्यो । कोठाको कोठामै बन्द छौँ । भएको पैसा पनि सकिन लाग्यो । खाना खाने मेस बन्द छ । अब कसरी बस्ने थाहा छैन । होस्टेलको वार्डेनले पनि खासै वास्ता गर्दैन ।’
सीआईएनसँगको कुराकानीमा उहाँ निकै भावविह्वल हुनुहुन्थ्यो ।
‘आफू जतिसुकै पीडामा भए पनि यतिबेला घरको याद निकै आउँदो रहेछ ।’ उहाँले सुनाउनुभयो । ‘आउँदा पासपोर्टमा पैसा साटेको थिए । अब त्यो पनि सकिन लाग्यो । २ सय जना विद्यार्थी क्षमता रहेको यो होस्टेलमा जम्मा ७ जना विदेशी विद्यार्थी छौँ । हामीलाई तल मैदानमा पनि जान बन्देज गरिएको छ । घर जान पाए हुन्थ्यो भन्ने आशा अझैँ छ ।’ उहाँले थप्नुभयो ।
पाण्डेका अनुसार उहाँ अध्ययनरत विश्वविद्यालयको २ सय मिटर पर क्वारेन्टाइन र आइसोलेसन बनाइएको छ । पाकिस्तान सरकारले लगभग सबै विश्वविद्यालयलाई क्वारेन्टाइन बनाउने तयारी गरेको छ ।
यो विश्वविद्यालयलाई पनि क्वारेन्टाइन बनाउने तयारी छ । आफूहरूलाई कुनै पनि बेला कोरोना सर्छ कि भनेर चिन्ताले सताउन थालेको उहाँले बताउनुभयो ।
दक्षिण एसियामा कोेविड–१९ का कारण सबैभन्दा बढी प्रभावित हुनेमा भारत पहिलो स्थानमा छ भने पाकिस्तान दोस्रो स्थानमा छ । तेस्रो साताको लकडाउन जारी रहेको पाकिस्तानमा रहेका नेपाली विद्यार्थी अहिले अध्ययनरत छात्रावासमै बन्द भएका छन् । तर, अहिले त्यो पनि बन्द हुँदा खान बस्न समस्या हुन थालेको छ ।
पाकिस्तानका लागि नेपाली राजदूत सेवा लम्सालले सीआईएनसँगको कुराकानीमा हाललाई जो, जहाँ छन्, उहाँहरुलाई त्यहीँ सुरक्षित बस्नका लागि भनिएको र पाकिस्तानस्थित शिक्षा र परराष्ट्र मन्त्रालयलाई आग्रह गरिएको उहाँले बताउनुभयो ।
पाकिस्तानको लाहोरमा रहनुभएका सन्तोस साहलाई पनि अहिले पैसा सकिँदा खान, बस्ने समस्या हुन थालेको छ । भएको मेस पनि बन्द भयो र यो बेलामा कतै जान आउन पनि नसकिने भएकाले गाह्रो भएको उहाँको भनाइ छ ।
इिन्जनियरिङमा अध्ययनरत रामपुजन बरहीलाई पनि अहिले पाकिस्तानको बसाइ दुःखद हुन थालेको छ । कोरोना सङ्क्रमितको सङ्ख्या बढ्दै गएकाले बजार अझ कति दिन खुल्छ ? थाहा छैन भन्दै उहाँले यदि सरकारले कर्फुयु नै जारी गर्यो भने के गर्ने भन्ने पीरले सताउन थालेको बताउनुभयो ।
‘पाकिस्तानस्थित नेपाली दूतावासले पहल गरेर हामीलाई घर पठाइदिए हुन्थ्यो ।’ उहाँले माग सुनाउनुभयो । तर, आफ्नो माग सुन्ने त्यहाँ कोही नभएकोमा दुखेसो पनि छ । आफ्नै देशमा गएर बरु क्वारेन्टाइन बस्न पाए हुन्थ्यो भन्ने पनि उहाँलाई लागिरहेको छ । पैसा पठाइदिनका लागि पनि दूतावासले केही नगरेको उहाँको आरोप छ ।
कोविड–१९ का कारण पाकिस्तानमा हालसम्म ५० जनाको मृत्यु भइसकेको छ । ३७ सयभन्दा बढी सङ्क्रमित भएका छन् । कोरोनाका कारण सङ्क्रमित हुनेको क्रम बढ्न थालेपछि त्यहाँ रहेका नेपाली चिन्तामा छन् ।
विश्वव्यापी महामारी बनेको नोवेल कोरोना भाइरस अर्थात् कोविड–१९ का कारण झन्डै ५ लाख नेपाली विद्यार्थी विश्वका विभिन्न मुलुकमा बन्द भएका छन् । त्यसमध्ये झन्डै १ सय ७१ विद्यार्थी अहिले पाकिस्तानमा छन् ।
गत चैत १६ मा सरकारले विदेशमा रहेका नेपालीलाई निर्वाह खर्च पठाउने विषयमा सहजीकरण गर्ने निर्णय गरेको थियो । जसमा पाकिस्तान पनि पर्छ ।
कोरोनाका कारण आफ्नो मुलुक फर्कन नपाएका नेपालीलाई यतिबेला घरपरिवारको यादले सताउने गरेको छ । तर, अवस्था र परिस्थिति असहज भएका कारण जो जहाँ छन्, त्यहीँ रहनु नै उचित भएको भन्दै सचेत रहन उनीहरुले विदेशबाटै परिवारलाई आग्रह गरिरहेका छन् ।
पाकिस्तान पैसा पठाउने व्यवस्था सीधै नेपालबाट नहुँदा तेस्रो मुलुकबाट पठाउनुपर्ने हुँदा अहिले विद्यार्थीहरू दोहोरो समस्यामा परेका छन् ।
यसका लागि दूतावासले पाकिस्तानको परराष्ट्र मन्त्रालयसँग छलफल गरिरहेको र विद्यार्थीहरुलाई सुरक्षित राख्नलाई आग्रह गरेको छ । पाकिस्तानका लागि नेपाली राजदूत सेवा लम्सालले सीआईएनसँगको कुराकानीमा हाललाई जो, जहाँ छन्, उहाँहरुलाई त्यहीँ सुरक्षित बस्नका लागि भनिएको र पाकिस्तानस्थित शिक्षा र परराष्ट्र मन्त्रालयलाई आग्रह गरिएको उहाँले बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो,‘मैले आफैँ पनि व्यक्तिगत रूपमा दुवै मन्त्रालयसँग कुराकानी गरेको छु । स्थिति बिग्रियो भने हामी सबैलाई सुरक्षित साथ झिकाउँछौं । अहिलेसम्मको अवस्थामा यहाँका कुनै पनि विद्यार्थीमा कोरोना सङ्क्रमण नभेटिएकाले त्यो खुशीकै कुरा हो ।’
विद्यार्थीलाई पैसा अभाव हुन थालेकोमा तपाईँको पहल के हुँदैछ ? भन्ने प्रश्नमा राजदूत लम्सालले भन्नुभयो, ‘त्यो विषयमा राष्ट्र बैँकले एउटा सूचना जारी गरेको छ । त्यहीअनुसार अभिभावकले पैसा पठाउन सक्नुहुन्छ । त्यसका लागि हालसम्म नेपालबाट कसैको अभिभावक तर्फबाट खबर नआएकाले त्यसमा खासै केही पहल भएको छैन ।’
तर, आपतकालीन अवस्थामा विद्यार्थीलाई परेको समस्यामा सहयोग गर्न दूतावास तयार रहेको पनि उहाँले प्रष्ट पार्नुभयो ।
कोरोनाका कारण आफ्नो मुलुक फर्कन नपाएका नेपालीलाई यतिबेला घरपरिवारको यादले सताउने गरेको छ । तर, अवस्था र परिस्थिति असहज भएका कारण जो जहाँ छन्, त्यहीँ रहनु नै उचित भएको भन्दै सचेत रहन उनीहरुले विदेशबाटै परिवारलाई आग्रह गरिरहेका छन् ।
प्रकाशित मिति: आइतबार, चैत ३०, २०७६
