काभ्रे । काभ्रेको रोशी गाउँपालिका ७ का हरिप्रसाद गौतम ४५ वर्ष भारतमा एक सरकारी कार्यालयमा चालकको रूपमा बिताउनुभयो । उहाँ सेवानिवृतपछि पेनसन लिन थाल्नुभयो र २०७३ सालमा नेपाल फर्कनुभयो ।
आफूले भारतमै रहँदा बिहे गरेको हरिप्रसादको भनाइ छ । अहिले उहाँ ७२ वर्षको हुनुभयो ।
नेपाल आएको ४ वर्षपछि जेष्ठ नागरिक भत्ताका लागि प्रक्रिया सुरु गर्नुभयो । उमेर पुगेको भए पनि भारत सरकारले दिने पेनसन लिने गरेको भनेपछि जनप्रतिनिधि र वडा कार्यालयले यसबारेमा माथिल्लो निकायमा सोध्नुपर्छ भने ।
तत्कालका लागि भारतीय पेनसन लिँदै आएको भन्दै भत्ता उहाँले पाउनुभएन । यद्यपी पटकपटक यसबारेमा जनप्रतिनिधिसँग सोधपुछ गर्दै आउनुभएको थियो, पाउने नपाउने निश्चित भइसकेको थिएन ।
'प्रक्रिया सुरु भइसकेपछि सामाजिक सुरक्षा भत्ता नपाउँदा र पटकपटक धाउँदा यो सबै बल्झिरहने घाउ जस्तो लागेको थियो मलाई ।' सीआईएनसँगको भेटमा उहाँले सुनाउनुभयो । 
२०७८ साउन २२ गतेको बिहान,
सामुदायिक सूचना नेटवर्क (सीआईएन) को कार्यक्रम ‘जीवनरक्षा’ काभ्रेको भकुन्डेवेशीमा रहेको रेडियो रोशीमार्फत सुनेर हरिप्रसादले थाहा पाउनुभयो कि ‘सामाजिक सुरक्षा भत्ता पाउनका लागि म त योग्य रहेछु ।’
सरकारले दिने बिभिन्न ९ प्रकारका सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरणमा कोरोना महामारीले पारेको प्रभावका बारे ‘जीवनरक्षा’ को उक्त भागमा छलफल भएको थियो ।
जसमा गृह मन्त्रालय मातहतको राष्ट्रिय परिचयपत्र तथा पञ्जिकरण विभागका महानिर्देशक जितेन्द्र बस्नेत अतिथि हुनुहुन्थ्यो । कार्यक्रम 'जीवनरक्षा' मोबाइलमा राखेर ल्याउन भन्दै हरिप्रसादले आफ्नो छोरालाई रेडियो रोशीको कार्यालयसम्ममै पठाउनुभयो ।
हरिप्रसादका छोरा रोशन । ‘उहाँका छोरा रोशन रेडियो रोशीको कार्यालयमा पुग्दा कार्यक्रम प्रसारण भएको १५ मिनेट मात्रै बितेको थियो ।’ रेडियोका प्राविधिक प्रमुख तथा कार्यक्रम संयोजक शोभा हुमागाईँले भन्नुभयो,‘ हामीले यसबारेमा सीआईएनमा जानकारी गरायौँ अनि कार्यक्रम पनि दिएर पठायौँ ।’
कार्यक्रम लिएर गएपछि हरिप्रसादले परिवारका सबै सदस्यसँग सामूहिक रूपमा सुन्नुभयो ।
रेडियो रोशीका प्राविधिक प्रमुख तथा कार्यक्रम संयोजक शोभा हुमागाईँ । उहाँले प्रसारण भइसकेको कार्यक्रम रेडियोबाट ल्याएर सुन्नुको कारण यो थियो कि सामाजिक सुरक्षा भत्ता बारेमा दिइएको जानकारीसहितको कार्यक्रमबारे छिमेकी, रोशी गाउँपालिका ७ कै रामेश्वर श्रेष्ठबाट सुन्नुभएको थियो ।
‘म चिया खानको लागि रामेश्वरको पसलमा गएको थिएँ । उहाँले रेडियोमा भारतीय पेनसन लिएकाले पनि सामाजिक सुुरक्षा भत्ता पाउने भन्ने बारेमा सुनेको बताउनुभयो । अनि मैले छोरोलाई रेडियोमा पठाउने निधो गरेको हुँ।’ हरिप्रसादले भन्नुभयो ।
रोशी गाउँपालिका ७ का रामेश्वर श्रेष्ठ । भारतीय जुनसुकै सुविधा लिएको भए पनि नेपालमा समाजिक सुरक्षाभत्ता पाउनका लागि कुनै समस्या नहुने जानकारीका साथ हरिप्रसाद गौतमले गाउँपालिकामा गएर वडा नम्बर ७ का अध्यक्ष पोष्टराज गौतमसँग आफ्नो कुरा राख्नुभयो ।
रेडियो कार्यक्रम, छलफलको विषयवस्तुका बारेमा जानकारी लिएपछि वडा अध्यक्ष गौतम पनि सामाजिक सुरक्षा भत्ताका लागि प्रक्रिया अघि बढाउन तयार हुनुभयो ।
विगतमा अघि बढिसकेको प्रक्रिया रोकिनुको कारण आफूहरू नभइ तत्कालका लागि भारतीय सुविधा लिँदै आएकाको प्रक्रिया रोक्नु भन्ने गृहमन्त्रालयको परिपत्र रहेको वाडाअध्यक्ष गौतमको भनाइ छ ।
रोशी गाउँपालिकाको कार्यालय । उहाँका अनुसार सामाजिक सुरक्षा भत्ताका बारेमा सरकारले गरेको पछिल्लो निर्णयको बारेमा जानकारी दिने गरी 'जीवनरक्षा' कार्यक्रममा भएको छलफलबाट धेरै जनप्रतिनिधिले पनि सूचना लिने अवसर पाएका छन् ।
वडा अध्यक्ष गौतमले थप्नुभयो,‘मेरो हरिप्रसादसँग पनि कुराकानी भएको छ । उहाँले यति महत्वपूर्ण जानकारी दिएकोमा सीआईएन, रेडियो रोशीलाई मनैदेखि धन्यवाद भन्नुभएको छ ।’
रेडियो कार्यक्रम ‘जीवनरक्षा’ को सूचना, छिमेकीको समन्वय र जनप्रतिनिधिको पहलमा हरिप्रसाद गौतमको बैँक खातामा दुई महिनावापतको जेष्ठ नागरिक सामाजिक सुरक्षा भत्ताको रकम जम्मा भइसकेको छ ।
रोशी गाउँपालिका वडा नम्बर ७ का अध्यक्ष पोष्टराज गौतम ।आफ्नो परिवारको सङ्ख्या धेरै भएको उल्लेख गर्दै हरिप्रसादले थोरै भए पनि भत्ताको रकमले घर खर्च चलाउन सहयोग पुगेको बताउनुभयो ।
सूचना जानकारीका लागि हालसम्म टेलिभिजनमा भर पर्दै आउनुभएका गौतम रेडियोबाट पाएको जानकारीका आधारमा सामाजिक सुरक्षा भत्ता पाउन सफल भएपछि भने उहाँले अब घरमा नै रेडियो राख्ने निर्णय गर्नुभएको छ ।
'फेरिफेरि पनि त्यस्तो केही पर्न आयो भन्देखिन् सुन्न पाइन्छ नि, हो कि होइन भन्नुस् त ? बाहिर सुनेको भन्दा त आफैँले सुनेको राम्रो।' हरिप्रसादले हाँस्दै आफ्नो विचार सुनाउनुभयो ।
यसबारेको अडियो सुन्नुहोस् र भिडियो हेर्नुहोस्ः
प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ ६, २०७८
