काठमाडौं । रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेको आज सातौं दिन हुँदैछ । यो अवधिमा युक्रेनको अवस्था गम्भिर बनिसकेको छ । कारण, युक्रेनमाथि रुसले चौतर्फी आक्रमण गरिरहेको छ ।
अस्पताल, टिभी टावर, विमानस्थल हरेक क्षेत्रमा रुसी सेनाले आक्रमण गर्दै युक्रेनका विभिन्न सहरमा प्रवेश गर्दै गएको छ ।
युद्ध छैठौं दिन हिजो रुसले युक्रेनको खारकिभ सहरमाथि आक्रमण गर्यो । खारकिभस्थित सेनाको ब्यारेकमाथि रुसी सेनाले आक्रमण गर्दा ७० जनाभन्दा बढी युक्रेनी सेनाको मृत्यु भयो । आजपनि बिहानैदेखि रुसी सेनाको आक्रमण जारी छ ।
राजधानी किभमाथि कब्जा गर्ने प्रयास गरिरहेको छ ।
आज पनि रुसी सेनाले खारकिभमा आक्रमण गर्दा २१ जना मारिएका छन् भने १ सय २१ जना घाइते भएका छन् ।
खारकिभ युक्रेनको दोस्रो सबैभन्दा ठूलो सहर हो । तर, खारकिभ क्षेत्रिय राज्य एमिनिस्ट्रेशनका प्रमुख ओलेग सिनेगुबोवनेले खारकिभमा रुसी सेनाले आक्रमण गरेपनि सहर अझै युक्रेनको नियन्त्रणमा रहेको दावी गर्नुभएको छ ।
रुसी सेना सहरको उत्तरपूर्वी र उत्तरी क्षेत्रमा प्रवेश गरेको छ र खारकिभमाथि विमानको प्रयोग गरेर बम खसाउँदै छ ।
रुसी सेना सहरको उत्तरपूर्वी र उत्तरी क्षेत्रमा प्रवेश गरेको छ र खारकिभमाथि विमानको प्रयोग गरेर बम खसाउँदै छ । यसैबीच, रुसको रक्षा मन्त्रालयले युक्रेनको दक्षिणी सहर खेरसनमाथी रुसी सेनाले कब्जा गरेको दावी गरेको छ ।
खेरसन युक्रेनको सबैभन्दा ठूलो सहर हो । खेरसनको सडकमा राति रुसी सेनालाई गस्ती गरेको देखिएको र रेलवे स्टेशन तथा बन्दरगाहमाथि कब्जा गरेको खेरसनका मेयरले पुष्टि गरेका छन् ।
युक्रेनका विभिन्न सहर र क्षेत्रमा रुसी सेनाले आक्रमण गर्दै नियन्त्रणमा लिइसकेको छ भने राजधानी किभमाथि कब्जाको प्रयास जारी छ । रुस र युक्रेनबीचको युद्ध अन्त्यका लागि चौतर्फी माग उठिरहेको छ भने विश्वका केही मुलुकले रुसको समर्थन गरेको छ ।
रुस र युक्रेनबीचको विवाद अन्त्यका लागि आइतवार भएको वार्ता बिना निस्कर्स सकिएको थियो भने आज पनि वार्ता हुने तयारी छ ।
गत बिहीवारदेखि सुरु भएको युक्रेन युद्धको क्रममा हालसम्म कतिको मृत्यु भयो भन्ने यकिन जानकारी दिइएको छैन । तर, युद्धको क्रममा सेना मात्रै होइन सर्वसाधारण पनि मारिएका छन् ।
युक्रेनमाथि रुसले आक्रमण गर्ने तयारी गरेको विषयमा अमेरिकाले २ महिना अघि नै चेतावनी दिएको थियो । तर, रुसले भने युक्रेनमाथि आक्रमण गर्ने आफ्नो कुनै मनसाय नरहेको दाबी गर्दै आएको थियो ।
जुन दाबीलाई रुस आफैले झुठो प्रमाणित गरेको छ । युक्रेन नेटो सेनामा सहभागि हुन सक्ने डरले रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेको हालसम्मको अवस्थाले देखाएको छ ।
रुसले आक्रमण गर्ने चेतावनी पाएको युक्रेनले सहयोगका लागि विश्वका विभिन्न मुलुक अमेरिका, युरोपियन युनियन, भारत लगायतका मुलुकसँग भनेको थियो र अझैपनि भन्दैछ । तर, हालसम्म कुनै ठोस सहयोग कसैबाट पनि प्राप्त हुन सकेको छैन ।
युक्रेनका राष्ट्रपति वोलोदिमिर जेलेन्स्कीले आफू नेटो सेनामा सहभागि हुन र युरोपिय सङ्घको सदस्य बन्न तयार रहेको भन्दै सम्झौतमा हस्ताक्षर गरिसक्नुभएको छ ।
उहाँले हिजो युरोपियन संसदलाई सम्बोधन गर्दै यदि तपाईं हामीसँग हुनुहुन्छ भने प्रमाणित गरेर देखाउनुस् भनेर अपिल पनि गर्नुभयो । तर, अझै उहाँलाई सहयोग प्राप्त भएको छैन ।
युक्रेनका सेनासँग हथियार सकिन लागेपछि अमेरिका, जर्मनी, बेलायत, क्यानडा लगायतका मुलुकले सहयोग गरेको छ । तर, सेना र थप मिसाइल भने कतैबाट प्राप्त हुन सकेको छैन ।
युक्रेनमाथिको आक्रमण जारी रहँदा रुसमाथि विभिन्न मुलुकले विभिन्न प्रतिबन्ध लगाएको छ ।
जसले गर्दा विश्व बजारमा महँगी आकासिदै गएको छ । युक्रेनमाथि रुसले गरेको आक्रमणमा परी घाइते भएका सेना र सर्वसाधारणलाई उपचारमा पनि समस्या हुन थालेको छ । अस्पतालमा आवश्यक पर्ने स्वास्थ्य सामग्रीको अभाव हुन थालेपछि उपचारमा पनि समस्या हुन थालेको बताइएको छ ।
युक्रेनका सेनासँग हथियार सकिन लागेपछि अमेरिका, जर्मनी, बेलायत, क्यानडा लगायतका मुलुकले सहयोग गरेको छ । तर, सेना र थप मिसाइल भने कतैबाट प्राप्त हुन सकेको छैन ।
यी सबका बीच आक्रमणको पाँचौ दिन रुसले युक्रेनलाई चेतावनी दिंदै परमाणु हतियार तयारी अवस्थामा राख्न आफ्ना सेनालाई आदेश दिएपछि युक्रेन युद्धले कस्तो मोड लेला भनेर पनि सबैको ध्यान तानेको छ ।
रुसको यो आदेशपछि विश्व समुदाय चिन्तित बनेको छ ।
रुसले आक्रमण गरेपछि युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले देशमा ‘मार्सल ल’ जारी गर्दै १८ वर्षभन्दा माथिका नागरिकलाई रुसी सेनाविरुद्ध उत्रन र विश्व समूदायलाई युक्रेनलाई सघाउन आह्वान पनि गर्नुभएको थियो ।
तर, युक्रेनलाई कसैले पनि सघाएन र एक्लै रुस विरुद्ध लडिरहेको छ । तर रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले परमाणु मिसाइल तैनाथ गर्न र आक्रमणका लागि तयारी अवस्थामा रहन सेनालाई निर्देशन दिएपछि विश्व समूदाय नै चिन्तित बनेको छ ।
कारण, परमाणु हतियारको प्रयोगले मानव सभ्यता माथि नै प्रभाव पर्ने छ ।
रासायनशास्त्रका जानकार डा.राजाराम प्रधानाङ्ग, युक्रेनलाई कमजोर बनाउन रुसले परमाणु आक्रमण गर्ने चेतावनी दिएको हुन सक्ने बताउनुहुन्छ । उहाँका अनुसार परमाणु आक्रमणको आजको समयमा सामान्य विषय नभएको हुँदा यसले युक्रेन मात्रै होइन रुस र विश्वका विभिन्न मुलुकलाई नै समस्या हुन सक्छ ।
सीआईएनसँगको कुराकानीमा डा. प्रधानाङ्गले भन्नुभयो, ‘रुसले यदि युक्रेनमाथि परमाणु आक्रमण गर्यो भने त्यसले पृथ्वीनै प्रभावित हुन्छ । मानव सभ्यता खतरामा पर्न सक्छ । यसको प्रभाव आजको भोलि नै नदेखिएपनि भविष्यमा त्यसले नराम्रो प्रभाव पार्ने हुन्छ ।’
रासायनशास्त्रका जानकार डा.राजाराम प्रधानाङ्ग, युक्रेनलाई कमजोर बनाउन रुसले परमाणु आक्रमण गर्ने चेतावनी दिएको हुन सक्ने बताउनुहुन्छ ।
उहाँ थप्नुहुन्छ, ‘परमाणु आक्रमणले तत्काल केही मानिसको मृत्यु होला । त्यसको विकिरणले युक्रेनलाई मात्रै नभई नजिकै रहेको रुस, बेलारुस लगायतका मुलुकलाई पनि प्रभावित बनाउँछ । तर, त्यसको लामो समयपछि देखिने प्रभावले पृथ्वीमा भएका जीवजन्तु, वनस्पति र मानव सभ्यताको अस्तित्व जोखिममा पर्न सक्छ ।’
यसअघि दोस्रो विश्वयुद्धको बेला सन् १९४५ मा अमेरिकाले जापानको हिरोसिमा र नागासाकीमा परमाणु आक्रमण गरेको थियो । त्यसको प्रभाव हालसम्म पनि देखिने विज्ञहरू बताउँछन् ।
विकसित र शक्ति सम्पन्न देशहरूले परामाणु हतियारको कटौतिका लागि विभिन्न योजना बनाए पनि त्यो प्रभावकारी देखिएको छैन ।
पछिल्लो परामाणु आक्रमणको ७७ वर्षपछि रुसले युक्रेन विरुद्ध दिएको परमाणु आक्रामण चेतावनीले विश्वभरका मानिसहरूलाई चिन्तित बनाएको छ ।
प्रकाशित मिति: बुधबार, फागुन १८, २०७८
