मैले पत्रकारिता विषय पढेन तर २०६५ सालमा १२ कक्षा पास गरेपछि पाल्पामा पत्रकारिताका गुरुहरू माधव अर्याल, कविराज नेपाल, भगवान भन्डारी लगायतबाट समाज परिवर्तनका लागि भन्दै पत्रकारिता सुरु गरेँ ।
विभिन्न तालिम र अभ्यासमा आधारित हुँदै १३ वर्षदेखि निरन्तर यो पेशामा छु ।
पाल्पा सुगम जिल्लाको रूपमा हेरिए पनि सधैँ ग्रामीण पत्रकारितालाई महत्व दिएर गाउँगाउँमा सञ्चारमाध्यम सञ्चालन गरेका कारण वडा तहका, टोलटोलका विषयले प्राथमिकता पाएका छन् ।
मान्छेहरूले सहजै आफ्ना कुराहरू राख्न पाएका छन् ।
सामुदायिक रेडियो सञ्चालन गरेको कारण पनि समुदायका कुरा प्रष्ट बुझ्न पाइएको छ ।
समुदायमा भाषा, जाति, संस्कृति र धर्मको विविधतामा एकता भएको नेपाली समाजमा पर्यटन, आमसञ्चार, बसाइसराइँ, उद्योग, व्यापार र सेवा जस्ता समाज रुपान्तरणका साधनहरूले यहाँको आधार संरचना तयार गर्नमा हाम्रो सामुदायिक पत्रकारिताले महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको महसुस भएको छ ।
मैले पत्रकारितालाई निरन्तरता दिँदै समयानुकूल परिवर्तन हुँदै सामाजिक न्यायको पक्षमा लड्दै चुनौतीलाई अवसरको रूपमा लिने गरेको कारण पनि पत्रकारिता मेरो लागि सन्तुष्टिको पेशा बनेको छ ।
सुरुमा यसको आकर्षण देखेर प्रवेश गरियो तर पछि चाहेर पनि यो क्षेत्र छाड्न सकिँदो रहेनछ ।
पत्रकारितामा विशेष गरेर मैले कृषि र पर्यटन क्षेत्रमा कलम चलाउँछु । तर म ग्रामीणस्तरबाट पत्रकारिता गरेको हुँदा जुनसुकै विषयको पनि लेख्नु पर्ने अवस्था छ ।
अबको पुस्ताले आफूलाई पत्रकार मात्र होइन, विषय विज्ञको जस्तै आफूलाई रुचि र ज्ञान भएको क्षेत्रमा मात्र कलम चलाउनुपर्ने देख्छु ।
मेरो पत्रकारिताको माध्यमबाट समुदायलाई सूचनाको मालिक बनाउने र अधिकार सम्पन्न नागरिकलाई सूचनाको हकको प्रयोगमा सहज वातावरण तयार गर्न समुदायका लागि नेतुत्वदायी भूमिका खेलेको छु जस्तो लाग्छ ।
पत्रकारिता नितान्त समाजका लागि गरिने इमानको पेशा हो ।
यो पेशामा आफ्नो व्यक्तिगत इच्छा, आकाङ्क्षा र स्वार्थ हावी हुनुहुन्न भन्ने कुरा पनि सामुदायिक रेडियोले सिकाएको छ । कुनै पनि क्षेत्रको विकासका लागि त्यस क्षेत्रको सूचना र जानकारीको ज्ञान आम नागरिकमा गराउने माध्यम सञ्चार नै हो ।
समुदायमा बसोवास गर्ने हरेक व्यक्तिहरूले समयमा सही सूचना प्राप्त गर्नु उसको अधिकार हो ।
यही सूचनाको हकलाई प्रभावकारी रूपमा आम जनता समक्ष तथ्यसहितको सत्य सूचना समयमा प्रवाह गरी जनतालाई सुसूचित गर्ने काममा सीआईएन अब्बल देखिन्छ ।
सामुदायीक रेडियाहरुले नितान्त समाजका लागि निस्वार्थ भएर इमानका साथ सत्यको पक्षमा बोल्ने, लेख्ने सञ्चार ठानेका छन् पाल्पालीहरूले ।
भनिन्छ, कार्यपालिका, व्यवस्थापिका र न्यायपालिकाले गरेको काम नागरिकका पक्षमा छन् कि छैनन्, यी तिनवटै अङ्गले गलत काम गर्दा त्यसको गल्ती औँल्याउने काम सञ्चार क्षेत्रले गर्छ ।
यसकारण पत्रकारितालाई चौथो अङ्ग पनि भनिन्छ । हाम्रा अग्रज पत्रकारहरूले निकै निष्ठा र जीवनको ऊर्जावान समयको त्याग गरेर पत्रकारितालाई व्यावसायिक युगमा ल्याउनुभएको हो ।
यही सोँचका साथ पत्रकारिता गर्नुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता छ । मुलुकको आर्थिक समृद्धिका लागि सञ्चार क्षेत्रको विकास आवश्यक हुन्छ ।
हामीले निरन्तर गरेको समाजप्रतिको पत्रकारिताले गाउँमा पुल बनेका छन् । बिजुली पुगेका छन् । खानेपानीको धारा बनेका छन् ।
टेलिफोन सेवा पनि गाउँगाउँमा सहज भएको छ ।
यो सबै कारण सामुदायिक रेडियोहरूले गरेको खबरदारी र निगरानी भन्नु हुन्छ बगनासकाली गाउँपालिका पाल्पाका स्थानीय कमल अधिकारी ।
यति मात्रै होइन, सामुदायिक रेडियोहरूले स्थानीय सरकारका राम्रा कामहरूको प्रचारसँगै कमजोरीहरूमा खबरदारी गर्दै आएका छन् ।
पछाडि पारिएका एवं अन्य सञ्चारमाध्यमको पहुँच नभएका अनि अवसरबाट वञ्चित समुदायको बारेमा सामुदायीक रेडियोले महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेका छन् ।
समुदायको आवाज प्रतिविम्वित गर्न सामुदायिक रेडियोहरू महत्वपूर्ण सारथी बनेका छन् ।
समुदायका मानिसहरूको दुःखसुखका साथी बनेका छन् ।
अझ विपद्को समयमा सामुदायिक रेडियोले खेलेको भूमिकालाई नजरअन्दाज गर्न सकिदैन । २०७२ साल वैशाख १२ गते गएको विनाशकारी भूकम्पको समयमा होस वा तराईमा आएको वाढीको समयमा जनताको सूचनाको हकलाई प्रत्याभूत गराउने सशक्त माध्ययमको रूपमा सामुदायिक रेडियोले आआफ्नो भूमिकामा काम गरे ।
कोभिड महामारी नियन्त्रणमा समेत सामुदायीक रेडियोले समाजलाई सही सूचना दिन पछि परेनन् ।
सीआईएनसँगको उपलब्धिमूलक यात्रा
समुदायको रेडियोले समुदायमै सूचना दिने भएकोले स्थानीय सरकारलाई घचघच्याउने र राम्रानराम्रा कुरालाई बाहिर ल्याउने दायित्व सधैँ मसँग रहने कुरा जानकारी गराउँदै सीआईएनसँगको सहयात्रा निरन्तर रहने विश्वास दिलाउँछु ।
गुल्मी जिल्लाबाट सुरु भएको मेरो पत्रकारिता प्राविधिकदेखि उच्चारण र भाषागत सुधारमा सीआईएनको भूमिका महत्पूर्ण योगदान छ ।
आम जनतालाई कुनाकाप्चाका गतिविधिको जानकारी दिन सीआईएन अत्यन्तै प्रभावकारी बनेको छ ।
पाल्पाका साहित्यकार निर्मल श्रेष्ठका अनुसार सीआईएनले समाज रुपान्तरणका लागि खेलेको भूमिका महत्वपूर्ण छ ।
उहँले पाल्पाका सामुदायिक रेडियोहरूले पाल्पाको विकासमा टेवा पु¥याएका छन् । स्थानीय कैयौँ विषय केन्द्रमा रहेको सीआईएनले उठान गरेको उहाँको भनाइ छ ।
पाल्पाका होटल व्यवसायी जीवलाल सुवेदीका अनुसार सामुदायिक रेडियोमा आवद्ध पत्रकारले जिल्लाका महत्वपूर्ण पर्यटकीय स्थानहरू पाल्पा दरबार, भगवती मन्दिर, अमर नारायण मन्दिर, रानीघाट दरवार, श्रीनगर डाँडा, भैरवस्थान, रम्भादेवी, दर्लममहाकाली, महामृत्युन्जय शिवासन बराङ्दी रैनादेवी मन्दिर सत्यवती ताल लगायत पर्यटकीय स्थलहरूका बारेमा कलम चलाएको कारण पाल्पामा होटल व्यवसायसमेत फस्टाएको बताउनुहुन्छ ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, जेठ २१, २०७९
