काठमाडौँ । नेपाल जनसाङ्ख्यिक स्वास्थ्य सर्वेक्षण २०२२ का अनुसार नेपालमा पोषणयुक्त खानेकुराको अभावमा मृत्यु हुने पाँच वर्षसम्मका बालबालिकाको सङ्ख्या ३ दशमलव ३ प्रतिशत छ भने कुपोषणकै कारण लाग्ने रोगबाट लाखौँ बिरामी हुने गर्छन् ।
पोषणयुक्त खानेकुरा खानु भनेको शरीर बढ्ने, स्वस्थ रहने र रोगसँग लड्ने क्षमताको विकास गर्नु हो । पोषणयुक्त खाना खाएको खण्डमा धेरै रोग लाग्नबाट बच्न सकिन्छ भने पोषणयुक्त खाना औषधि उपचारभन्दा बढी प्रभावकारी हुने डाक्टरहरू बताउँछन् ।
हामीले खाने खानाले शरीरलाई आवश्यक पोषण दिन्छ । त्यही पोषणले हाम्रा शरीरभित्रका गतिविधिलाई चलायमान बनाउन सहयोग गर्छ । तर हामीले खाने सबै खानाले पोषक तत्त्व नै प्रदान गर्छ भन्ने छैन । खाना पकाउने तरिका, राख्ने तरिका, पकाएको समयावधि र खाने तरिकाले समेत खानाको पोषक तत्त्व निर्धारण गर्ने पोषणविद् विनीता पन्तको भनाइ छ ।
पछिल्लो समय खानेकुरा पोषणका लागि भन्दा स्वादका लागि खाने बानी बढ्दै गएको छ । यसरी स्वादका लागि खाना खाँदा शरीरका लागि आवश्यक पर्ने तत्त्व कम र नचाहिने तत्त्व बढी हुन सक्ने खतरा धेरै हुने भन्दै पोषणविद्ले बेलाबेलामा झकझक्याउँदै आएका छन् । यसले हाम्रो शरीरका लागि आवश्यक पोषक तत्त्व नपुग्न सक्ने हुँदा सन्तुलित खाना खाना पोषणविद् विनीता पन्तको सुझाव छ । उहाँका अनुसार नेपाली खाना पोषणका हिसाबले उत्तम छन् । तर खाने कुराको पटक र सन्तुलनमा ध्यान नदिँदा पोषक तत्त्व कमी वा बढी हुने गर्दछ । खानेकुरा खादा पोषणयुक्त खानामा किन ध्यान दिने ? थप जानकारी पोषणविद् विनीता पन्तसँग साथी सुशीला श्रेष्ठले गरेको यो कुराकानीमा–
प्रकाशित मिति: आइतबार, वैशाख १०, २०८०
