काठमाडौँ । निको नहुने तथा जीवन सीमित पार्ने दीर्घ रोगीहरूलाई अन्तिम समयसम्म गरिने हेरचाह अर्थात प्रशामक सेवालाई तीनै तहका सरकारले अपनत्व लिनुपर्ने सरोकारवाला निकायहरुको भेलाले निष्कर्ष निकालेको छ ।
नेपालका सबै ग्रामीण क्षेत्रमा प्रशामक सेवाको पहुँचबाट कोही पनि नछुटोस् भन्ने नाराका साथ काठमाडौँमा आज सकिएको २ दिने अन्तिराष्ट्रिय सम्मेलनमा सहभागीहरूले सरकार, समुदाय र सरोकारवाला निकायको सहभागिताविना प्रशासमक सेवा दीर्घकालीन र प्रभावकारी हुन नसक्नेमा जोड दिएका हुन् ।
स्वास्थ्यको क्षेत्रमा विगत ७३ वर्षदेखि क्रियाशील आईएनएफ नेपालको आयोजनामा भएको सम्मेलनमा पाटन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका उपकुलपति डा राजेशनाथ गोङ्गलले सङ्घीय सरकारले नै प्रशामक सेवा सम्बन्धी रणनीति परिमार्जन गरी यसको कार्यान्वयनका लागि मातहतका निकायलाई निर्देशन दिनुपर्ने बताउनुभयो ।
केही समयअघि मात्र आफूहरूले यो सेवा विस्तार र निरन्तरताका लागि वागमती प्रदेश सरकारसँग सम्झौता गरिएको जानकारी दिँदै उहाँले सबै प्रदेशमा प्रशामक सेवाको सुरुवातका लागि सङ्घीय सरकारले नेतृत्व लिनुपर्छ भन्नुभयो ।
प्रशासमक सेवामा लागेकाहरूको सङ्गठन नेपलिज एसोसिएसन अफ प्यालेटिभ केयरका अध्यक्ष डा विष्णुदत्त पौडेलले देशका विभिन्न अस्पतालहरूमा प्रशामक सेवाको सुरुवात गरिएको भए पनि यो सेवाको पहुँचमा ७७ जिल्लाकै विरामी रहून् भन्नका लागि तीनै तहका सरकारबीच अझ बलियो रुपमा समन्वय हुन आवश्यक भएको औँल्याउनुभयो।
सम्मेलनमा आईएनएफ नेपालका कार्यकारी निर्देशक कृष्ण अधिकारीले आफूहरूले आईएनएफ नेपाल हरियो खर्क अस्पताल अन्तर्गत सञ्चालिन सुनिता परियोजनामार्फत कास्की, लम्जुङ, सुर्खेत र रुकुम पश्चिममा तीन वर्षभन्दा धेरै समय गरेको अभ्यासलाई स्थानीय सरकारका प्रतिनिधिले आगामी दिनमा उक्त कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने प्रतिबद्धता आएको बताउनुभयो ।अरु जिल्लामा पनि थोरै खर्चबाट उपलब्ध जनशक्तिलाई तालिम तथा अभिमुखिकरण दिएर प्रशामक सेवा सुरु गर्न सकिने उहाँको भनाइ थियो ।
कार्यकारी निर्देशक अधिकारीका अनुसार सुनिता परियोजनामार्फत कास्की, लम्जुङ, सुर्खेत र रुकुमपश्चिममा गरी करिब १ हजार स्वास्थ्यकर्मीलाई प्रशामक सेवाको तालिम दिइएको छ भने आईएनएफले पोखरामा सञ्चालन गरेको हरियो खर्क अस्पतालमा बालबालिकाकासहितको १४ शैयासहितको समुदायमा आधारित सर्वाङ्गिण प्रशामक सेवा सुरु गरिएको छ ।
उक्त परियोजनाले गरेको अनुसन्धानले नेपालको कुल जनसङ्ख्याको ३ प्रतिशत अर्थात करिब ९ लाख नेपालीहरूलाई प्रशामक सेवा आवश्यक रहेको देखाएको छ ।
सम्मेलनमा पाटन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, आईएनएफ नेपाललगायतका निकायबाट सञ्चालन गरिएको प्रशामक सेवा, सिकाइ र आगामी दिनमा सरकार तथा सरोकारवाला निकायले सुधार गर्नुपर्ने पक्षका बारेमा दर्जनभन्दा धेरै प्रस्तुती गरिएको थियो ।
प्रशासमक सेवा सञ्चालन गरेका जिल्लाका अस्पतालका चिकित्सक तथा अरु स्वास्थ्यकर्मीले पनि आफ्नो अनुभव सुनाएका थिए ।
दुई दिने सम्मेलनमा नेपालका लागि बेलायती राजदूत महामहिम रव फेनको पनि उपस्थिति थियो । सम्मेलनमा बेलायत, अफ्रिका, भारत, मलावीलगायतका देशबाट प्रशामक सेवा विज्ञ तथा सरोकारवाला निकायका प्रतिनिधिहरू सहभागि भएका थिए ।
प्रकाशित मिति: बुधबार, फागुन ७, २०८१, २०:४८
