काठमाडौँ । महिला सशक्तिकरणका लागि सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घ (फेकोफन) नेपालको भूमिका महत्वपूर्ण र सिको गर्न लायक रहेको सरोकारवाला निकायले औँल्याएका छन् ।
अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवसको अवसरमा आज काठमाडौँमा सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घ (फेकोफन) नेपालले गरेको अन्तरक्रियामा सहभागी सरकारी तथा गैरसरकारी निकायका प्रतिनिधिले वन समूह गठन देखि कार्यसमितिमा ५० प्रतिशत सहभागिताको अभ्यास गरेको र सरकारले नै यो व्यवस्था राखेर सिको गरेको बताएका हुन् ।
कार्यक्रममा वन मन्त्रालयका पूर्व सहसचिव डा सिन्धुप्रसाद ढुङ्गानाले महिलाको अधिकार, सशक्तिकरण प्रशंसा गर्न लायक रहेको भन्दै २०६५ सालबाट फेकोफनले ५० प्रतिशत सहभागिताको अभ्यास गरेको स्मरण गर्नुभयो ।
वन मन्त्रालयले राष्ट्रिय वन नीतिदेखि मार्गदर्शनमा समेत फेकोफनको ५० प्रतिशतको अभ्यासलाई समावेश गरेको उहाँको भनाइ छ ।
तर ५० प्रतिशत सहभागिताको अभ्यास सामुदायिक वनमा सबैभन्दा राम्रो गरिएको ढुङ्गानाको भनाइ छ ।
एमाले सचिव तथा पूर्व मन्त्री पद्मा अर्यालले सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घबाट ५० प्रतिशत सहभागिताको निर्णय कार्यान्वयन गरेर साहस देखाइएको धारणा राख्नुभयो ।
फेकोफनले महिला सहभागिताका लागि गरेको काम अरु सङ्घसङ्गठनले पनि सिको नगर्नु दुखको कुरा रहेको उहाँको भनाइ छ ।
वागमती प्रदेश सभाका सांसद तथा फेकोफनका निवर्तमान अध्यक्ष भारती पाठकले राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक सशक्तिकरणबाट नै महिलाको क्षमता विकास गर्न सकिने बताउनुभयो ।
महिलालाई आर्थिक कारणले नै प्रतिस्पर्धामा समस्या भएको उल्लेख गर्दै पाठकले आफ्ना सदस्य सामुदायिक वनका पदाधिकारीदेखि उपभोक्ताको आर्थिक क्षमता राम्रो बनाउन पनि फेकोफनले आगामी दिनमा ध्यान दिनुपर्ने सुभाव दिनुभयो ।
जेसिसका केन्द्रीय अध्यक्ष रजनी थापाले महिला पछि हुनुको कारण उनीहरूको क्षमता र सीप कम्जोर हुनु हो भन्दै महिला अघि बढ्नका लागि पुरुषभन्दा पनि महिलाकै दृष्टिकोण सकारात्मक हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
फेकोफनका पूर्व अध्यक्ष घनश्याम पाण्डेले महिलाको क्षमता विकासका लागि सरकारले आवश्यक योजना र नीति बनाउन नसकेको उल्लेख गर्दै सामुदायिक वन क्षेत्र भित्रको कच्चा पदार्थको उपयोग गरी आर्थिक रुपमा महिलारूलाई बलियो बनाउन सकिने बताउनुभयो ।
अमेरिकाका लागि पूर्व राजदूत अर्जुन कार्कीले महिला सहभागिता र सशक्तिकरणका लागि नेपालमा गरिएको व्यवस्था राम्रो भए पनि यो पूर्ण कार्यान्वयनमा जान नसक्नु दुखद भएको बताउनुभयो ।
अमेरिकालगायतका विकसित मुलुकमा महिला सहभागिताको अवस्थाका बारेमा चर्चा गर्दै उहाँले संविधानमा वा कानुनमा लेखेको कुरा राज्यले कार्यान्वयनमा लगे मात्रै पनि ठूलो उपलब्धि हुने धारणा राख्नुभयो ।
कार्यक्रममा फेकोफनका अध्यक्ष ठाकुर भण्डारीले आगामी दिनमा महिलालाई नेतृत्वमा पुर्याउने अभियान आफूहरूले चलाउने प्रतिबद्धता जनाउँदै आर्थिक रुपमा सम्पन्न बनाउनका लागि सरकार नै बाधक भएको आरोप लगाउनुभयो ।
वन क्षेत्रबाट हुने आम्दानीमा प्रदेश सरकारको आँखा लाग्नु दुखद रहेको उल्लेख गर्दै सरकारबाट अन्याय भइरहेमा देशैभरबाट आन्दोलन गर्ने चेतवानी पनि उहाँले दिनुभयो ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, फागुन २४, २०८१
